Το κύμα της μεγάλης παραίτησης στις ΗΠΑ, που α λα ελληνικά αποτυπώνεται στις σχεδόν 50.000 κενές θέσεις εργασίας με τις οποίες ξεκινάει η φετινή τουριστική σεζόν, θέτει την πρόκληση της προσαρμογής στα νέα δεδομένα που δημιουργούν οι συνεχώς μεταβαλλόμενες, τόσο παγκόσμιες όσο και ενδοχώριες, συνθήκες.
Το τελευταίο διάστημα έχει παρατηρηθεί μεγάλο κύμα παραιτήσεων, κυρίως νέων ανθρώπων, κατά κύριο λόγο στον κλάδο του τουρισμού και του επισιτισμού, δύο κλάδων που αποτελούν βασικό μοχλό της οικονομίας της χώρας. Οι χαμηλές οικονομικές απολαβές σε συνδυασμό με τα εξοντωτικά ωράρια εργασίας, την ελαστική απασχόληση, την υποαπασχόληση, την υποδηλωμένη ή αδήλωτη και ανασφάλιστης εργασίας φαίνεται πως λειτουργούν αποτρεπτικά για τους εργαζομένους. Εν αντιθέσει, οι νέοι φαίνεται να προτιμούν τη λήψη του επιδόματος ανεργίας, το οποίο κάποιες φορές συνδυάζεται και με ευέλικτες μορφές αδήλωτης εργασίας, προκειμένου να ενισχύσουν το εισόδημά τους.
Το γεγονός, όμως, ότι οι νέοι έχουν γυρίσει την πλάτη τους στις παραπάνω σχέσεις και μορφές απασχόλησης αποτελεί και ένα ηχηρό και έμπρακτο μήνυμά τους. Η νέα γενιά έχει άλλη αξιολόγηση των προϊόντων και των υπηρεσιών καθώς και των θέσεων εργασίας, διότι την απασχολούν, λόγω της σύγχρονης πολυπλοκότητας, άλλα ζητήματα, που συνδέονται με την ποιότητα ζωής, τη συνεχή κατάρτιση, την αναβάθμιση δεξιοτήτων και τη συνεχή αναβάθμιση του εκπαιδευτικού της επιπέδου, τη βιωσιμότητα, το περιβάλλον, την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες και την κοινωνική διάσταση της επιχειρηματικότητας.
Επομένως, οι ανάγκες των νέων ανθρώπων ως εργαζομένων επιτάσσουν διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας. Οι νέοι αναζητούν πλέον καλά αμειβόμενες και σταθερές θέσεις εργασίας, με ποιότητα και προοπτικές εξέλιξης και ανάπτυξης των δεξιοτήτων τους.
Πρωτίστως, αναγκαία ωθούν στον μετασχηματισμό των ίδιων των επιχειρήσεων, που επιβάλλει την αναβάθμιση του περιβάλλοντος εργασίας, με διακράτηση των ταλέντων, αξιοποίηση και ανάλογη αξιολόγηση της κάθε είδους εξειδίκευσης, καλές αμοιβές, θέσεις πλήρους απασχόλησης και ασφαλισμένες, με προοπτικές ανέλιξης.
Ταυτόχρονα, καθοδηγούν και την Πολιτεία να παρέμβει νομοθετικά με πολλούς τρόπους. Ένας από αυτούς θα μπορούσε να είναι περισσότερα κίνητρα, τόσο φορολογικά όσο και στην κατεύθυνση της περαιτέρω μείωσης του μη μισθοδοτικού κόστους για τις επιχειρήσεις που απασχολούν τους εργαζομένους τους με συμβάσεις πλήρους απασχόλησης. Ακόμα ένας τρόπος θα ήταν η αποφορολόγηση της υπερωρίας για τις επιχειρήσεις που απασχολούν το μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων με πλήρη απασχόληση. Παράλληλα, είναι απαραίτητοι οι έλεγχοι για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας και η ενθάρρυνση της σύναψης συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Ακόμα ένας τρόπος είναι η πολιτική επιλογή της ουσιαστικής στήριξης της μετάβασης στην κυκλική οικονομία και η εδραίωσή της ως νέο οικονομικό μοντέλο. Η σημερινή κυβέρνηση υπηρετεί εμπράκτως τον παραπάνω στόχο, με θεσμοθέτηση πολλών μεταρρυθμίσεων. Και τούτο διότι ιδιαίτερα σημαντικό όφελος, εκτός των άλλων, είναι ότι μέσα από το νέο παραγωγικό μοντέλο δημιουργούνται χιλιάδες νέες, πράσινες θέσεις εργασίας. Πιο συγκεκριμένα, αναμένεται δημιουργία νέων και εξειδικευμένων θέσεων εργασίας στους τομείς της επαναχρησιμοποίησης και επισκευής για την παράταση της διάρκειας ζωής των προϊόντων, στον σχεδιασμό προϊόντων και συσκευασιών, στην εξυπηρέτηση πελατών και στην αντίστροφη εφοδιαστική αλυσίδα, που ξεκινά από το σημείο της κατανάλωσης και καταγράφει την αξία των προϊόντων για τη σωστή απόρριψη ή επαναχρησιμοποίηση των επιμέρους υλικών.
Οι νέοι έχουν θέσει πλέον τους δικούς τους όρους στην αγορά εργασίας και, για να οδηγηθούμε σε ένα υγιές μοντέλο εργασίας, είναι αναγκαίες οι διαθρωτικές αλλαγές. Μία πρόκληση αλλά και μία μεγάλη ανταμοιβή για τη νέα γενιά, προκειμένου να μείνει στη χώρα μας και να αποτελέσει και αυτή βασικό μοχλό σε ένα νέο και υγιές αναπτυξιακό μοντέλο.
Δημοσιεύθηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας "Το Παρόν" στις 6/6/2022